Jak wyglądają badania psychotechniczne?

Badania psychologiczne tak zwane „badania psychotechniczne” , „psychotesty kierowców” jak wyglądają, na czym polegają i czemu służą?

 

Jak wyglądają badania psychotechniczne?

Każde badanie psychologiczne rozpoczyna się rejestracją i wywiadem z osobą badaną. Psycholog pyta o stan zdrowia, doświadczenia w prowadzeniu pojazdów, obecną sytuację życiową oraz w zależności od stanowiska na jakie przeprowadzone jest badanie zadaje dodatkowe pytania.

Do badania psycholog wykorzystuje obserwację psychologiczną, kwestionariusze, testy psychologiczne, aparaturę do badań m.in. do badania czasu reakcji oraz koordynacji wzrokowo-ruchowej.

Po badaniu psycholog omawia uzyskane wyniki i wydaje stosowne orzeczenie psychologiczne.

Badania psychotechniczne – testy, przykłady

To jakie funkcje psycholog musi zbadać u kierowcy określa RMZ z dnia 8 lipca 2014. Psycholog ma za zadanie ocenić i  opisać osobę badaną pod względem: sprawności intelektualnej i procesów poznawczych, osobowości z uwzględnieniem zachowania w sytuacjach trudnych, określenia poziomu dojrzałości społecznej tej osoby oraz jej sprawności psychomotorycznej. Do oceny tych funkcji psycholog posługuje się wywiadem, obserwacją oraz badaniem narzędziami diagnostycznymi.

W jednych testach odpowiadasz tak lub nie  np. „Często jestem zdenerwowany” lub ustosunkowujesz się do stwierdzeń zaznaczając liczbę na skali. Nie ma tu złych odpowiedzi ważne jest to żebyś odpowiadał szczerze.

Są testy uwagi i spostrzegania, które wykonujesz pod presją czasu np. w ciągu liczb skreślasz tylko wskazane liczby w określonym czasie.

Są testy badające sprawność procesów intelektualnych, w których za zadanie będziesz miał na przykład uzupełnić brakujący element wzoru wg logicznej zasady.

Na aparaturze przy badaniu czasu reakcji będziesz musiał wciskać przycisk i pedał w odpowiedzi na świecące się światła z kolei przy badaniu koordynacji wzrokowo-ruchowej będziesz wciskać przyciski oburącz „gasząc” lampki.

 

 

Badania psychologiczne kierowców i innych grup zawodowych – dla kogo są obowiązkowe?

Badania psychologiczne kierowców i innych grup zawodowych wykonuje się w celu stwierdzenia braku lub istnienia przeciwwskazań psychologicznych do wykonywania pracy na określonym stanowisku.  Przeprowadza się je zarówno w ramach psychologii transportu jak i w ramach badań profilaktycznych z zakresu medycyny pracy.  O czym stanowią odrębne przepisy.

 

Badania psychologiczne kierowców w ramach psychologii transportu są obligatoryjne i dotyczą badań :

  • Kierowców i kandydatów na kierowców zawodowych kategorii prawa jazdy B (np.TAXI) lub wyższej (świadectwo kwalifikacji zawodowej)
  • Kandydatów i kierowców przedłużających uprawnienia w zakresie prawa jazdy kategorii C1, C1+E, C, C+E, D1, D1+E, D, D+E lub uprawnienia do kierowania tramwajem
  • Kierujących uczestniczących w wypadku drogowym, w następstwie którego inna osoba poniosła śmierć lub doznała obrażeń w wyniku których przebywała w szpitalu pow. 7 dni
  • Osób kierujących pojazd w stanie nietrzeźwości, w stanie po użyciu alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu
  • Osoby, która przekroczyła liczbę 24 punktów otrzymanych za naruszenia przepisów ruchu drogowego
  • Kierowcy,który w okresie próbnym popełnił co najmniej dwa wykroczenia w ruchu drogowym przeciwko bezpieczeństwu w komunikacji
  • Osoby posiadającej prawo jazdy lub pozwolenie na kierowanie tramwajem , jeżeli w wyniku badania lekarskiego została stwierdzona możliwość występowania przeciwwskazań psychologicznych do kierowania pojazdem
  • Osoby ubiegającej się o kierowanie pojazdem uprzywilejowanym lub przewożącym wartości pieniężne lub ubiegająca się o przedłużenie terminu ważności tego dokumentu
  • Osoba będąca sprawcą wypadku skierowana przez starostę na wniosek organu kontroli ruchu drogowego

Obowiązkowym badaniom psychologicznym (psychotechnicznym) w zakresie psychologii transportu podlegają również:

  • kandydat i instruktor nauki jazdy
  • kandydat na egzaminatora i egzaminator

Podstawa prawna :

  • Ustawa z dnia 5 stycznia 2011 r. o kierujących pojazdami
  • Ustawa z dn. 06.09.2001 r. o transporcie drogowym
  • Ustawa z dn. 20.06.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym
  • Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 8 lipca 2014 r. w sprawie badań psychologicznych osób ubiegających się o uprawnienia do kierowania pojazdami, kierowców oraz osób wykonujących pracę na stanowisku kierowcy

Badania psychologiczne przeprowadzane w ramach badań profilaktycznych są wykonywane na podstawie skierowania od lekarza medycyny pracy, który stwierdzi potrzebę wykonania  w/w badań  w celu określenia zdolności do pracy. Są to najczęściej stanowiska wymagające pełnej sprawności psychomotorycznej:

  • operatorzy maszyn i urządzeń np. operator wózka widłowego
  • kierowcy pojazdów kat. B, którzy w ramach obowiązków służbowych poruszają się pojazdem

Podstawa prawna:

  • Dz.U.96.62.287 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA PRACY I POLITYKI SOCJALNEJ z dnia 28 maja 1996 r. w sprawie rodzajów prac wymagających szczególnej sprawności psychofizycznej. (Dz. U. z dnia 1 czerwca 1996 r.).
  • Operator: Na podstawie wcześniejszych przepisów z Dziennika Ustaw nr 69 z dnia 25.04.1996 – określa się czynniki szkodliwe lub warunki uciążliwe zgodne z którymi operator  zobligowany jest do przeprowadzenia badań sprawności psychotechnicznej.
  • WYKAZ RODZAJOW PRAC WYMAGAJACYCH SZCZEGOLNEJ SPRAWNOSCI PSYCHOFIZYCZNEJ